برترین خوراکی ها برای افزایش شیر مادر کدام خوراکی ها هستند؟ بهترین روش ها برای افزایش شیر مادر چه روش هایی هستند؟ برای افزایش شیر مادر به چه نکاتی باید توجه کنیم؟ نکات مهم در افزایش شیر مادر چه نکاتی هستند؟ افزایش شیر مادر به صورت طبیعی چگونه امکانپذیر میشود؟

در ادامه پاسخی جامع به این سوالات خواهیم داد،همراه ما باشید.

بهترین غذا برای کودک تا ۲سالگی شیر مادر است. هیچ غذایی نمی‌تواند جای شیر مادر را برای نوزاد بگیرد. تغذیه با شیر مادر فواید بسیاری، هم برای نوزاد و هم برای مادر دارد. اگر شیر کافی ندارید و تصمیم گرفته‌اید که از شیرخشک و غذاهای کمکی برای تغذیه کودکتان استفاده کنید، بهتر است قبل از عملی‌کردن این تصمیم، با روش‌های طبیعیِ افزایش شیر مادر آشنا شوید و با کمک این روش‌ها، امکان تغذیه با شیر مادر را برای فرزندتان فراهم کنید.

فواید بی‌شمار تغذیه با شیر مادر برای نوزاد بر کسی پوشیده نیست. جالب اینجاست که تغذیه نوزاد با شیر مادر، علاوه بر اینکه به رشد و سلامتی نوزاد کمک می‌کند، از بسیاری جهات ضامن سلامتی مادر نیز هست. چنانچه فواید شیر مادر و شیردهی را بدانید، به‌هیچ‌عنوان خود و فرزندتان را از این نعمت محروم نخواهید کرد. اگر شیرتان کم است و به این دلیل نمی‌توانید فرزندتان را با شیر مادر تغذیه کنید، به‌جای پاک‌کردن صورت‌مسئله و استفاده از شیرخشک و غذاهای کمکی، بهتر است با کمک راهکارهای موجود شیرتان را افزایش دهید.

داروها و روش‌های مختلفی برای افزایش شیر مادر وجود دارند؛ اما در میان تمام این روش‌ها، راهکارها و درمان‌های طبیعی یک هیچ از بقیه جلوترند. به هر حال ردپای هر دارو و غذایی که مادر مصرف می‌کند در شیرش دیده می‌شود. گاهی داروهای شیمیایی که مادر مصرف می‌کند، با ترشح در شیر مادر، می‌تواند سلامت کودک شیرخوار را تحت‌تأثیر قرار ‌دهد؛ بنابراین بهتر است برای افزایش حجم شیر، به‌جای استفاده از داروهای شیمیایی، علاوه بر تغذیه مناسب، سراغ مکمل‌های گیاهی و طبیعی بروید و با خیال راحت فرزند دلبندتان را با شیر خودتان سیر کنید.در این مقاله از مجله اینترنتی ماهتوتا،با مزایای شیردهی و راه‌های طبیعی افزایش شیر مادر بیشتر آشنا خواهید شد.

چطور تولید شیر را افزایش دهیم؟

غذاهای به‌خصوصی وجود دارند که تولید شیر را افزایش می‌دهد و شیردهی را تقویت می‌کنند. شیر مادر حاوی تمام موادمغذی اولیه‌ی موردنیاز برای رشد کلی و تکامل مغز نوزاد است. در مقاله‌ی ۲۵ مورد از غذاهایی که لازم است برای افزایش شیر در رژیم غذایی خود بگنجانید، آورده شده است. این غذاها برای افزایش شیر بسیار مناسب هستند و همچنین می‌توانند سلامت را به شما بازگردانند.

۱. شوربای جو

آماده کردن جو به‌عنوان یک وعده‌ی غذایی بسیار آسان است:

• شوربای جو برای کنترل ابتلا به دیابت بعد از بارداری مناسب است؛
• این غذا سرشار از انرژی است؛
• جو سرشار از فیبر است و برای دستگاه گوارش شما بسیار مناسب است؛
• یک کاسه شوربای جو را برای صبحانه مصرف کنید. درصورتی که تصور می‌کنید طعم آن چندان دلچسب نیست می‌توانید از شیرینی‌های حاوی جو استفاده کنید.

۲. دانه‌ی رازیانه

دانه‌ی رازیانه کیفیت شیر را بالا می‌برد.

• دانه‌ی رازیانه به‌خوبی هضم می‌شود و کولیک (گریه‌های بی‌وقفه و بی‌دلیل) نوزاد را کنترل می‌کند؛
• دانه‌ی رازیانه می‌تواند به‌‌عنوان ادویه در غذا استفاده شود. دانه را به چایتان اضافه کنید یا به همراه شیر بجوشانید و میل کنید؛
• مقداری از دانه را بعد از وعده‌ی غذایی خود بجوید و دهان‌تان را تازه کنید.

حتما بخوانید » حالت تهوع صبحگاهی

۳. دانه‌ی شنبلیله

دانه‌ی شنبلیله به‌‌عنوان افزایش‌دهنده‌ی شیر شناخته می‌شود.

• مقداری از دانه را به‌ همراه یک لیوان شیر میل کنید تا از یبوست بعد از زایمان جلوگیری کنید؛
• دانه‌ی شنبلیله کیفیت شیر را بالا می‌برد؛
• دانه را با ادویه‌جات و طعم‌دهنده‌ها استفاده کنید؛
• با مخلوط دانه‌ی شنبلیله و برنج نوعی پنکیک آماده کنید و به‌‌عنوان صبحانه میل کنید.

۴. پاپایا‌ی نارس

پاپایای نارس بخشی از غذای آسیای جنوبی است.

• پاپایا به عنوان آرام‌بخشی طبیعی مورداستفاده قرار می‌گیرد که به شما کمک می‌کند تا آرامش و تغذیه‌ی کودک را بهبود بخشید؛
• می‌توانید از پاپایا در سالاد یا نودل استفاده کنید.

حتما بخوانید » پاره شدن کیسه آب

۵. اسفناج و برگ چغندر

اسفناج و برگ چغندر حاوی آهن، کلسیم و فولیک‌اسید هستند.

• این مواد برای جبران کم‌خونی مادران ضروری هستند؛
• این مواد می‌توانند به قوی شدن کودک شما کمک کنند؛
• اسفناج و برگ چغندر دارای مواد سم‌زدا هستند؛
• اسفناج دارای ساختار شیمیایی خاصی است که به پیشگیری از سرطان سینه کمک می‌کند؛
• از این برگ‌ها در سوپ استفاده کنید؛
• از این مواد در خمیر استفاده کنید و پاراتوره (نوعی نان هندی) یا نانی برای وعده‌‌های غذایی خود درست کنید؛
• به یاد داشته باشید که در مصرف اسفناج جانب اعتدال را نگاه دارید، زیرا می‌تواند سبب اسهال در کودک شود.

۶. سیر

سیر یکی از بهترین غذاها برای افزایش شیر مادر است. همچنین به‌ عنوان تقویت‌کننده‌ی شیردهی در مادران شناخته می‌شود.

• سیر ترکیباتی شیمیایی دارد که به شیردهی کمک می‌کنند؛
• مصرف سیر از ابتلا به انواع سرطان‌ها جلوگیری می‌کند؛
• چند حبه سیر سرخ‌شده را در سوپ خود بریزید؛
• سیر را به سبزیجات مورد انتخاب خودتان اضافه کنید؛
• در روشی دیگر می‌توانید چند حبه سیر را در روغن تفت دهید و یک روز درمیان به همراه پلو مصرف کنید.

حتما بخوانید » شوهر وابسته

۷. دانه‌های کنجد سیاه

دانه‌ی کنجد سیاه سرشار از کلسیم است و این اعتقاد وجود دارد که می‌تواند شیر را افزایش دهد.

• دانه‌ی کنجد سیاه را با شیر، شکر و بادام ترکیب کنید؛
• با این‌ وجود از این ماده‌ی غذایی به‌میزان محدود استفاده کنید.

۸. هویج

یک لیوان آب هویج به‌ عنوان صبحانه یا در زمان نهار می‌تواند به‌ میزان خیلی زیادی در شیردهی تأثیر بگذارد.

• هویج نیز مانند اسفناج، کیفیت شیردهی را به‌ میزان زیادی بالا می‌برد؛
• هویج حاوی ویتامین A است که مکمل شیردهی است و کیفیت شیر شما را افزایش می‌دهد؛
• شما می‌توانید از هویج به‌صورت خام، پخته یا پوره در سوپ استفاده کنید؛
• در فصل زمستان سعی کنید تا از پوره‌ی هویج به همراه شیر و شکر استفاده کنید.

حتما بخوانید » بی‌خوابی

۹. آب و آب‌میوه

نوشیدن آب و آب‌میوه شیردهی را تقویت می‌کند و حجم کل شیر را در هر بار شیردهی افزایش می‌دهد.

• این کار از کم‌آب شدن بدن شما جلوگیری می‌کند و مایعات از دست‌رفته‌‌ درطول شیردهی را جایگزین می‌نماید؛
• در زمان تشنگی یا حتی قبل‌ از شیردهی به کودک، یک لیوان آب بنوشید.

۱۰. دانه‌ی جو

دانه‌ی جو نه‌تنها شیردهی را تقویت می‌کند، بلکه آب بدن شما را تأمین می‌نماید.

• می‌توانید دانه‌ی جو را بجوشانید و درطول روز از آب آن استفاده کنید؛
• از دانه‌ی جو به‌ همراه سایر سبزیجات و طعم‌دهنده‌های موردعلاقه‌ی خود استفاده کنید.

۱۱. مارچوبه

به نظر می‌رسد که مارچوبه غذای خوبی برای مادران در دوران شیردهی باشد.

• مارچوبه غذایی با فیبر بالاست؛
• مارچوبه سرشار از ویتامین A و ویتامین K است؛
• مارچوبه هورمون‌هایی را در دوران شیردهی تحریک می‌کند که برای شیردهی ضروری هستند؛
• مارچوبه را بشویید و خرد کنید یا با شیر بجوشانید و مصرف کنید تا تولید شیر افزایش یابد.

حتما بخوانید » تقویت سیستم ایمنی

۱۲. برنج قهوه‌ای

براساس تحقیقی که با عنوان افزایش تولید شیر با شیرآورهای گیاهی در مجله‌ی داروسازی و علوم زیستی منتشر شده است، برنج قهوه‌ای می‌تواند تولید شیر را افزایش دهد. برنج قهوه‌ای دارای محرک هورمونی است که شیردهی را تقویت می‌کند. همچنین انرژی مازادی را که مادران بعد از زایمان نیاز دارند، تأمین می‌کند. علاوه‌بر این اشتها را بیشتر می‌کند و مادران می‌توانند غذایی مغذی مصرف کنند.

• برنج قهوه‌ای را به مدت یک ساعت و نیم بخیسانید و آن را بپزید و با سبزیجات میل کنید.

۱۳. زردآلو

در دوران بارداری و بعد از آن به‌ دلیل وجود بچه، تعادل هورمونی به هم می‌خورد. زردآلوی خشک مواد شیمیایی خاصی دارد که سطح هورمون‌های بدن‌تان را متعادل می‌کند.

• زردآلو سرشار از کلسیم و فیبر است که شیردهی را تقویت می‌کنند؛
• زردآلو و گردو را در رژیم شوربای جوی خود قرار دهید.

۱۴. ماهی سالمون

سالمون منبعی غنی از EFA (اسید‌های چرب‌ ضروری) و امگا۳ است.

• EFA و امگا۳ موادمغذی زیادی دارند و برای مادران در دوران شیردهی ضروری هستند؛
• ماهی سالمون را برای تقویت هورمون‌های شیردهی و بیشتر شدن مواد مغذی موجود در شیر در فهرست غذایی خود قرار دهید؛
• سالمون را به‌صورت بخارپز، سرخ‌شده یا حتی کبابی استفاده کنید.

۱۵. دانه‌ی زیره‌ی سبز

دانه‌ی زیره‌ی سبز تولید شیر را تقویت می‌کند. با این وجود در مصرف آن میانه‌روی کنید.

• زیره‌ی سبز اشتهاآور و چربی‌سوز است؛
• این ماده‌ی غذایی از محرک‌های دستگاه گوارش مانند اسیدیته جلوگیری می‌کند؛
• مقداری از زیره‌ی سبز را درون شیر یا دوغ بریزید و بنوشید.

حتما بخوانید » 13 خوراکی خطرناک برای کودکان زیر 1 سال

۱۶. برگ‌های ریحان

برگ‌های ریحان منبع فوق‌العاده‌ای از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.

• برگ‌های ریحان تأثیرات آرام‌بخشی دارند که در شیردهی بسیار مهم است؛
• میزان ایمنی کودک‌تان را تقویت می‌کنند؛
• چند شاخه ریحان را به چای خود اضافه کنید؛
• شاخه‌ها را برای چند لحظه درون آب داغ بیندازید و صبحگاه به‌صورت ناشتا میل کنید و اثر آن را تجربه کنید.

۱۷. برگ شِوید

برگ‌های شِوید مانند طُره مویی ظریف و ابریشمی و به رنگ سبز تیره هستند. این برگ‌ها عطر متفاوتی دارند.

• این باور وجود دارد که برگ‌های شِوید تولید شیر را تقویت می‌کنند؛
• این برگ‌ها حاوی مقدار زیادی فیبر و ویتامین K هستند. برگ‌های شِوید کاهش خونی را که درطول زایمان رخ می‌دهد، جبران می‌کنند؛
• شِوید را به پنکیک یا به چاشنیِ ماست اضافه کنید.

۱۸. کدو سبز

به‌طور‌ کلی کدو سبز غذایی دوست‌ داشتنی نیست، اما سرشار از موادغذایی است.

• کدو سبز از دسته‌ی صیفی‌جات تابستانی است و آب زیادی دارد. کدو می‌تواند آب بدن مادر را تأمین کند؛
• این ماده‌ی غذایی به افزایش کیفیت شیر کمک می‌کند؛
• هضم کدو سبز راحت است و به شیردهی کمک می‌کند؛
• اگر کدو را به عنوان خوراک دوست ندارید، می‌توانید با استفاده از آن یک پودینگ شیرین درست کنید؛
• نوشیدن آب کدو سبز تازه، به متعادل شدن سطح قندخون بالای بعد از زایمان کمک می‌کند. مطمئن شوید که آب آن تازه است.

حتما بخوانید » جویدن ناخن

۱۹. سیب‌زمینی شیرین

سیب‌زمینی شیرین مبنعی غنی از پتایسم است. این ماده‌ی غذایی حاوی کربوهیدرات مولد انرژی است که برای مبارزه با خستگی لازم است.

• همچنین حاوی ویتامین C، ب‌کمپلکس و ماده‌ی معدنی آرام‌بخشِ عضلات یعنی منیزیم است؛
• در رژیم کم‌فیبر از این ماده‌ی غذایی استفاده کنید؛
• با سیب و سیب‌زمینی شیرینِ پخته یک نوشیدنی تهیه کنید؛
• از سیب‌زمینی شیرین به‌صورت پوره برای دسر استفاده کنید.

۲۰. بادام

بادام سرشار از امگا۳ و ویتامین E است.

• ویتامین E به التیام خارش‌هایی که به دلیل علائم کشش بعد از زایمان ایجاد می‌شوند کمک می‌کند؛
• امگا۳ به هورمون‌های تقویت‌کننده‌ی شیردهی کمک می‌کند تا تولید شیر را بیشتر کنند؛
• بادام خرد‌شده را با شیر میل کنید تا تأثیر آن بیشتر شود؛
• بادام را به شوربای جوی خود اضافه کنید.

حتما بخوانید » ضربان قلب نرمال

۲۱. نخود

نخود یک میان‌وعده‌ی پروتئینی است و به افزایش شیر مادر کمک می‌کند.

• نخود مبنعی غنی از کلسیم، ویتامین ب‌کمپلکس و فیبر است؛
• نخود را در شب خیس کنید و صبح بجوشانید و یک یا دو مشت از آن را درون سالاد سبزیجات خود بریزید؛
• می‌توانید به‌سادگی نخود له‌شده را با سیر یا آب‌لیمو طعم‌دار کنید؛

۲۲. چوبک (Drumstick)

چوبک حاوی مقدار زیادی آهن و کلسیم است.

• چوبک برای شیردهی بسیار مناسب است؛
• چوبک دستگاه ایمنی و دستگاه عصبی‌تان را تقویت می‌کند؛
• چوبک را با ادویه‌های موردعلاقه‌ی خود بخارپز کنید؛
• همچنین می‌توان از برگ‌های چوبک در پخت خوراک استفاده کرد.

۲۳. دانه‌های خشخاش

آرام بودن مادران درطول شیردهی بسیار مهم است. دانه‌های خشخاش خاصیت آرام‌بخشی دارند که به آرامش و خونسردی شما کمک می‌کنند.

حتما بخوانید » تست خواب

• دقت کنید که به‌میزان کمی از خشخاش در رژیم غذایی خود استفاده کنید؛
• دانه‌های خشخاش درطول شیردهی به آرامش ذهن و بدن‌تان کمک می‌کنند؛
• دانه‌های خشخاش را برشته کنید و در پودینگ یا فرنی استفاده کنید.

۲۴. شیر گاو

شیر گاو حاوی کلسیم و اسیدهای چرب ضروری است و شیردهی را افزایش می‌دهد. درواقع مصرف شیر گاو در دوران شیردهی کمک می‌کند تا از آلرژی کودک‌تان به شیر گاو جلوگیری شود.

• حداقل دو تا سه لیوان شیر گاو را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

۲۵. روغن و چربی‌ها

پیشنهاد می‌شود که بعد از بارداری میزان چربی و روغن را در رژیم غذایی خود به حداقل برسانید.

• از مصرف چربی و روغن در رژیم غذایی بعد از زایمان خودداری نکنید؛
• این مواد بخش ضروریِ شیردهی هستند. این مواد به جذب ویتامین‌ها و موادمعدنیِ موجود در غذاهایی که می‌خورید کمک می‌کنند؛
• این مواد به حرکت راحت روده کمک می‌کنند؛
• از روغن زیتون، روغن سبوس برنج و هرنوع روغنی که برای قلب مفید است، استفاده کنید؛
• این مواد به ایجاد تعادل در تولید چربی در بدن کودک‌تان کمک می‌کنند.

براساس نقل‌قول‌ها، تمام غذاهایی که در بالا فهرست شده‌اند، به بهبود شیردهی در افرادی که به‌تازگی مادر شده‌اند کمک می‌کند. با این حال، گرچه بعضی از این موارد از نظر علمی اثبات شده‌اند، بعضی از آنها جنبه‌ی علمی ندارند. این مواد را به مقدار کم استفاده کنید و در صورت ایجاد اثرات جانبی آن را یادداشت کنید. همچنین غذاهای ارگانیک در مقایسه با غذاها و گیاهانی که حاوی آفت‌کش هستند، می‌توانند محتوای شیر را افزایش دهند.

تا اینجا با غذاهایی آشنا شدید که باید طی دوران شیردهی استفاده کنید؛ اما بعضی از غذاها هستند که نباید در دوران شیردهی استفاده شوند. در ادامه با این دسته از غذاها آشنا می‌شوید.

موادی که نباید مصرف کنید

از مصرف مواد‌غذایی مانند سیب‌زمینی، حبوبات، انبه‌ی خام و موز خام که گاز تولید می‌کنند خودداری کنید.

همچنین گفته می‌شود که سایر موادغذایی مانند آویشن، جعفری، برگ نعناع و کلم هم تأثیر منفی در تولید شیر دارند.

اگر رژیم گیاه‌خواری دارید از مکمل‌های حاوی موادمغذی استفاده کنید تا مطمئن شوید که خودتان و کودک‌تان از ویتامین‌ها و موادمعدنی ضروری بی‌نصیب نمانید.

نکاتی در رابطه با افزایش شیر مادر

در بسیاری از مواقع مادران تصور می‌کنند که شیرشان کم شده است، درحالی که این‌طور نیست. بهترین روشی که تأیید می‌کند کودک‌تان به‌خوبی شیر می‌خورد و شما شیر کافی دارید این است که به‌طور مرتب وزن کودک‌تان را بررسی کنید. درصورتی که به کم شدن شیرتان مشکوک هستید و می‌خواهید آن را افزایش بدهید، از نکات زیر پیروی کنید:

۱. به‌طور مرتب و خوب به کودک‌تان شیر بدهید: تولید شیر از روند عرضه و تقاضا تبعیت می‌کند. هرچه کودک بیشتر شیر بخورد، شیر بیشتری تولید می‌شود. هر دو ساعت یک‌ بار شیردهی را انجام دهید. در زمان شیردهی کودک را در وضعیتی نگه دارید که به‌راحتی بتواند سینه را نگه دارد.

۲. شیر خود را بدوشید:درصورتی‌ که کودک نمی‌تواند کامل شیر بخورد، بعد از شیردهی، شیر خود را بدوشید تا تولید شیر ادامه پیدا کند.

۳. مرخصی شیردهی: هر زمان که احساس کردید شیرتان کم شده است دو تا سه روز را صرفا برای شیردهی به کودک‌تان اختصاص بدهید و هیچ کار دیگری انجام ندهید. البته باید به تغذیه‌ی خودتان هم رسیدگی کنید و آرام باشید.

۴. موقعیت را تغییر بدهید: اجازه بدهید تا کودک از هر دو سینه شیر بخورد. بعد از هر دو یا سه بار غذادهی این تغییر را اعمال کنید، اما اجازه بدهید که کودک شیر یک سینه را کامل بخورد و بعد از سینه‌ی دیگر به او شیر بدهید. در این روش چربی‌های شیر انتهایی (hindmilk) به کودک می‌رسند. فشار دادن سینه کمک می‌کند تا کودک مدت طولانی‌تری تغذیه کند.

۵. از استفاده از پستانک و وسایلی که روی نوک سینه (nipple shields) قرار می‌گیرند خودداری کنید: علاوه‌بر این وسایل، از استفاده از مکمل‌ها خودداری کنید، مگر اینکه از نظر پزشکی موردنیاز باشند.

۶. مواد جامد به کودک ندهید:درصورتی‌ که کودک شما زیر شش ماه دارد از دادن مواد جامد، آب و شیر خشک به او خودداری کنید.

۷. به‌خوبی استراحت کنید: درکنار تغذیه‌ی خوب، استراحت کافی داشته باشید. رژیم غذایی متعادل‌کننده و مایعات فراوان مصرف کنید.

۸. از مصرف الکل و نیکوتین دوری کنید: مصرف الکل و نیکوتین نه‌تنها در زمان بارداری بلکه در زمان شیردهی به کودک هم مضر است. نیکوتین و الکل تولید شیر را کم می‌کنند. این مواد می‌توانند از طریق شیر به بدن کودک‌تان منتقل شوند و مشکلات تکوینی (رشدی) ایجاد کنند.

۹. داروهای خود را بررسی کنید: درصورتی که دارو مصرف می‌کنید، با کمک پزشک خود مطمئن شوید که آیا این داروها در تولید شیر اختلالی ایجاد می‌کنند یا خیر. از استفاده از داروهای هورمونی ضدبارداری بعد از زایمان خودداری کنید.

۱۰‌. خونسرد و آرام باشید: باورکنید یا نه، استرس نقش بزرگی در کاهش تولید شیر بازی می‌کند. با این‌ حال رسیدگی به کودک کار سختی است و ممکن است استرا‌حت کافی نداشته باشید. می‌توانید در زمان استراحت از خانواده یا پرستار بچه کمک بگیرید. کلید آرام بودن، استفاده از ورزش‌های سالم و روش‌های کاهش استرس مانند تمرین تنفس است.

۱۱. از لباسِ زیر مناسب استفاده کنید: پوشیدن لباسِ زیر تنگ که به قفسه‌ی سینه فشار وارد می‌کند و اطراف نوارهای آن سفت و محکم است می‌تواند روی جریان شیر تأثیر بگذارد. استفاده از لباس نامناسب می‌تواند مجرای شیری را ببندد و تولید شیر را مسدود کند.

۱۳. ماساژ سینه: ماساژ سینه می‌تواند به باز شدن مجاری شیری بسته‌شده کمک کند، علاوه‌بر این نواحیِ سفت و توده‌ها را نرم می‌کند. این کار تولید شیر را افزایش نمی‌دهد اما اجازه می‌دهد تا جریان شیر راحت شود. حتی می‌تواند خطر ورم سینه را کاهش دهد. به‌آرامی سینه‌هایتان را ماساژ دهید. شما می‌توانید میزان فشار واردشده را تشخیص دهید.

• اگر خود و کودک‌تان احساس راحتی و آرامش می‌کنید، به‌آرامی ماساژ را از ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه شروع کنید و تا نوک سینه ادامه دهید.
• حال اجازه دهید که کودک شیر بخورد. بعد سینه‌ی دیگرتان را ماساژ دهید. این کار را به‌آرامی انجام دهید، زیرا ضربه‌ی شدید می‌تواند به مجاری شیری آسیب بزند.

۱۴. هنگام شیردهی تماس پوستی برقرار کنید: در زمان شیردهی لباس‌های قسمت فوقانی خود را دربیاورید و کودک را با پوشک در آغوش بگیرید. با پتویی خود و کودک‌تان را بپوشانید و شیردهی را شروع کنید. این روش روابط را بهبود می‌بخشد و به آزاد شدن هرچه بیشتر هورمون‌های تولید انرژی کمک می‌کند.

۱۵. دفعات دوشیدن شیر را بیشتر کنید: بین یا بعد از شیردهی از شیردوش استفاده کنید تا تولید شیر افزایش یابد و هربار دو تا پنج دقیقه شیر خود را بدوشید.

راه کلیدی برای افزایش سریع تولید شیر این است که به‌طور مرتب شیرِ بیشتر را از سینه‌ها خالی کنید. درنتیجه شیر کمتری بین دفعات شیردهی تجمع می‌یابد. در ادامه نکاتی در رابطه با افزایش تولید شیر به وسیله‌ی شیردوش آورده شده است:

• می‌توانید از شیردوش‌های الکتریکیِ خودکار استفاده کنید و هم‌زمان هردو سینه را بدوشید.
• به‌جای افزایش مدت زمان پمپ کردن شیر، فاصله‌ی بین دوشیدن شیر را کوتاه کنید. به عنوان مثال به‌ جای هر یک ساعت و نیم، هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، ۳ بار شیر خود را بدوشید.
• می‌توانید از روش دوشیدن «ماساژ با حرکات لرزشی» یا M-S-S که توسط چل مارمِت (مدیرعامل انجمن شیردهی در انسینو- کالیفرنیا) طراحی شده است استفاده کنید. در ادامه این روش توضیح داده شده است:

۱. به مدت پنج تا هفت دقیقه شیر را بدوشید و متوقف کنید؛

۲. هم‌زمان هر دو سینه را با حرکات دورانی ماساژ بدهید (مثل معاینه کردن)؛

۳. با استفاده از نوک انگشتان درامتداد یک خط، به‌آرامی از دیواره‌ی قفسه‌ی سینه تا نوک سینه ضربه بزنید؛

۴. با دست سینه‌هایتان را بگیرید و رو به جلو خم شوید. حال به‌آرامی سینه‌هایتان را تکان دهید؛

۵. دوباره به مدت پنج تا هفت دقیقه شیر خود را بدوشید.

روش M-S-S سطح پرولاکتین را تحریک می‌کند، درنتیجه در زمان کوتاهی تولید شیر افزایش می‌یابد.

همه‌ چیز در رابطه با شیردهی

آگاهی از مراحل و نحوه‌ی شیردهی می‌تواند به افزایش شیر مادر کمک کند. در ادامه شیردهی به سه مرحله‌ی کلی تقسیم شده است:

۱. مرحله‌ای که به شیردهی سالم منتهی می‌شود

بدن شما به تقاضای کودک‌تان برای شیر واکنش نشان می‌دهد و با روش زیر شیر تولید می‌کند:

• کودک با قدرت سینه را برای دریافت شیر می‌مَکد؛
• مغز شما این پیام را دریافت می‌کند؛
• مغزتان هورمون خروج شیر به نام اکسی‌توسین را آزاد می‌کند؛
• اکسی‌توسین از میان رگ خونی به سمت عضلات سینه جریان می‌یابد؛
• شیر به واسطه‌ی هورمون پرولاکتین درون سینه جریان می‌یابد؛
• شیر دادن به کودک آغاز می‌شود.

۲. علائمی که نشان‌دهنده‌ی زمان شیردهی است

اینکه چطور بدن شما در لحظه‌ای که کودک گرسنه است آماده‌ی غذا دادن به او می‌شود شگفت‌انگیز است:

• معمولا دو هفته طول می‌کشد که بدن‌تان بتواند به‌طور منظم تولید شیر را انجام دهد؛
• ممکن است از قسمت زیر سینه احساس مورمور شدن را تجربه کنید؛
• گاهی‌ اوقات صدای گریه‌ی ناشی از گرسنگی کودک‌تان را می‌شنوید و حسی در سینه‌ی خود تجربه می‌کنید؛
• مواقعی که از زمان شیردهی گذشته باشد و به کودک شیر نداده باشید، ممکن است حالت پُری و ناراحتی را در سینه‌ی خود احساس کنید؛
• در بسیاری از خانم‌ها در زمان شیردهی به‌طور خودبه‌خود شیر نشت می‌کند.

۳. نکاتی دررابطه با شیردهیِ بدون اشکال

موارد زیر کمک می‌کنند تا هربار شیردهی بهتری داشته باشید و خود و کودک‌تان راحت‌تر باشید:

• در اتاقی آرام به کودک‌تان شیر دهید؛
• خونسرد باشید؛
• رژیم غذایی مربوط به شیردهی را که در بالا آورده شده است رعایت کنید؛
• اطراف سینه‌هایتان را با حوله‌ی گرم بپوشانید؛
• بعد از هربار شیردهی آروغ کودک‌تان را بگیرید؛
• اگر شما یا کودک‌تان هرگونه ناراحتی را تجربه کردید، با پزشک خود مشورت کنید؛
• به‌طور مرتب به کودک‌تان شیر دهید؛
• نگران اضافه‌ وزن بعد از زایمان نباشید. اکنون زمانی است که باید به‌خوبی تغذیه کنید. می‌توانید بعدا رژیم بگیرید.

مزایای شیردهی

شیر مادر از دوران نوزادی تا ۲سالگی برای کودک حکم آب حیات را دارد. در ۶ ماه اول زندگی، بهتر است نوزاد فقط شیر مادر بخورد. بعد از ۶ماهگی، تا ۲سالگی باید در کنار شیر مادر از غذاهای مناسب برای تغذیه کودک استفاده کنید. کاهش مقدار شیر مادر یکی از رایج‌ترین دلایلی است که موجب می‌شود مادران شیردهی را متوقف کنند و برای تغذیه کودک سراغ شیرخشک و غذاهای کمکی بروند. غافل از اینکه شیردهی، هم برای مادر و هم برای کودک فواید بی‌شماری دارد. اگر از فواید شیردهی برای سلامت خود و کودکتان آگاه باشید، به‌احتمال قوی تصمیمتان برای قطع شیردهی عوض خواهد شد.

فواید شیر مادر برای کودک

شیر مادر ماده‌ای غنی از مواد مغذی و ضروری برای رشد است و مصرف آن تأثیرات چشمگیری بر سلامت فرزندتان در دوره‌های مختلف رشد دارد. در ادامه، برخی از مزایای تغذیه با شیر مادر برای کودک را معرفی می‌کنیم.

حتما بخوانید » مسمومیت حاملگی

• کودکانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند، کمتر در معرض سوختگی پا بر اثر پوشک هستند؛ همچنین، استفاده از شیر مادر به‌صورت موضعی به رفع سوختگی پا کمک می‌کند.
• تغذیه با شیر مادر میزان مرگ‌ومیر کودکان را کاهش می‌دهد.
• شیردهی یک پیوند عاطفی قوی بین مادر و کودک ایجاد می‌کند.
• سرعت بهبود بیماری در کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند بیشتر است.
• شیر مادر به‌راحتی در دسترس است و هر زمان که کودک گرسنه باشد می‌تواند از شیر مادر تغذیه کند.
• شیر مادر ترکیب کاملی از ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌هاست. این ترکیبِ جادویی انرژی و مواد غذای لازم برای رشد و سلامت کودک را فراهم می‌کند.
• شیر مادر راحت‌تر از شیر خشک هضم می‌شود؛ به همین دلیل، احتمال ناراحتی شکم و یبوست در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر است.
• شیر مادر هوش را تقویت می‌کند. تحقیقات نشان داده است کودکانی که از شیر مادر استفاده کرده‌اند، نسبت به کودکانی که از شیر مادر محروم بوده‌اند، باهوش‌ترند.
• ترکیبات شیر مادر با نیازهای جسمی کودک در سنین مختلف سازگار می‌شود. به این معنا که شیر مادر در مراحل مختلف رشد کودک، مواد لازم و ضروری برای رشد را در خود دارد.
• تغذیه با شیر مادر احتمال ابتلای فرزندتان به بیماری‌های زیر (در کودکی و بزرگ‌سالی) را کم می‌کند:

حتما بخوانید » سفر در دوران بارداری

• • آسم؛
  • آلرژی؛
  • دیابت؛
  • چاقی؛
  • برخی از سرطان‌ها؛
  • سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) ؛
  • بیماری قلبی ـ عروقی در بزرگ‌سالی؛
  • عفونت‌هایی مثل عفونت گوش، بیماری‌های تنفسی و اسهال.

فواید شیردهی برای سلامت مادر کم نیستند. شیردهی:

• احتمال ابتلا به چاقی را کم می‌کند.
• پیوند عاطفی مادر با نوزاد را تقویت می‌کند.
• به کاهش خونریزی رحم پس از زایمان کمک می‌کند.
• به کاهش وزن سریع پس از دوران بارداری کمک می‌کند.
• احتمال ابتلا به سرطان رحم، تخمدان و پستان را کم کند.
• کمک می‌کند رحم سریع‌تر به اندازه قبل از بارداری بازگردد.
• احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی را کاهش می‌دهد.
• با ایجاد تأخیر در بازگشت تخمک‌گذاری، فاصله تا بارداری بعدی را افزایش می‌دهد.
• احتمال ابتلا به پوکی استخوان و آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) را کاهش می‌دهد.
• تغذیه نوزاد با شیر مادر در مقایسه با شیرخشک هزینه کمتری دارد.

افزایش شیر مادر

راهکارهای ساده و طبیعی زیر کمکتان می‌کنند حجم شیرتان را افزایش دهید و از دوران شیردهی خود لذت ببرید.

• تولید شیر فرایند عرضه و تقاضاست. هرچه شیر بیشتری از سینه خارج کنید، شیر بیشتری تولید خواهد شد؛ بنابراین بهتر است شیر خود را بدوشید. سعی کنید این کار را بعد از شیردهی یا در بین جلسات شیردهی انجام دهید. هدف از دوشیدن شیر این است که شیر بیشتری از سینه خارج کنید و تعداد دفعات تخلیه سینه را افزایش دهید. این روش باعث می‌شود بدن شما شیر بیشتری تولید کند. سعی کنید ۲ تا ۵ دقیقه پس از خروج آخرین قطره شیر، دوشیدن را ادامه دهید. البته اگر وقت کافی ندارید، بهتر است بدانید که یک جلسه کوتاه شیردوشی بعد از هر شیردهی نیز تغییر بزرگی در حجم شیر شما ایجاد می‌کند.
• از مکمل‌هایی که شیر مادر را افزایش می‌دهند استفاده کنید. در چالش انتخاب بین انواع‌ و اقسام مکمل‌ها، اولویت را به مکمل‌های طبیعی و گیاهی بدهید.
• مصرف مایعات را فراموش نکنید. به میزان کافی آب و مایعات سالم بنوشید.
• از مکمل مولتی‌ویتامین و مواد معدنی استفاده کنید.
• استراحت کافی داشته باشید و خوب بخوابید.
• رژیم غذایی متعادل و مقوی داشته باشید.

برخی از مواد غذایی‌ای‌ که باعث افزایش شیر مادر می‌شوند

استفاده از مواد غذایی زیر را در دوران شیردهی فراموش نکنید:

• رازیانه (که قدرت آن در افزایش شیر مادر زبانزد خاص ‌و عام است)؛
• سبزیجات با برگ سبز (مانند اسفناج، کاهو، ریحان)؛
• ماهی سالمون؛
• جو، جو دوسر؛
• برنج قهوه‌ای؛
• لبو (چغندر)؛
• ماءالشعیر؛
• دانه کنجد؛
• سیاه‌دانه؛
• زیره سبز؛
• شنبلیله؛
• هندوانه؛
• عدس؛
• شوید؛
• بادام؛
• شیر.

مکمل‌های طبیعی برای افزایش شیر مادر

همان طور که اشاره شد، تغذیه سالم و مصرف مکمل‌های گیاهی و طبیعی نقش قابل‌توجهی در افزایش شیر مادران دارند. در ادامه، برخی از مکمل‌های طبیعی و گیاهی برای افزایش شیر مادر را معرفی می‌کنیم.

حتما بخوانید » تربیت کودک

مولتی فیکس بانوان

مولتی فیکس بانوان یک مکمل مولتی‌ویتامین و معدنی برای تأمین نیازهای روزمره بدن بانوان است. مصرف این مکمل در زمان شیردهی به افزایش شیر مادر و در نتیجه، رشد بدن و مغز نوزاد کمک می‌کند. می‌توانید برای تأمین نیازهای بدنِ خود و نوزادتان، در کنار یک رژیم غذایی سالم، از مکمل مولتی‌ویتامین و مواد معدنی ویژه بانوان نیز استفاده کنید.

حتما بخوانید » زایمان در آب

شیرافزا

شیرافزا مکملی گیاهی است. این مکمل به افزایش تولید شیر مادر کمک می‌کند. در ترکیبات مکمل شیرافزا، از ۴ گیاه رازیانه، زیره، شنبلیله و شوید استفاده شده است. ترکیب این گیاهان در مکمل شیرافزا اثرگذاری مکمل را بیشتر کرده است. شیرافزا برای کمک به افزایش شیر مادر و تأمین نیازهای نوزاد بسیار مفید است.

شیر مادر

تحقیقات نشان داده است که در صورت استفاده مادران شیرده از این گیاهان، فرایند تولید شیر افزایش می‌یابد و وزن نوزادان نیز زیاد می‌شود. علاوه بر این، شوید دل‌درد نوزادان را برطرف می‌کند. افزایش تولید شیر معمولا ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از شروع مصرف شیرافزا آغاز می‌شود؛ اما در برخی مادران، ممکن است این مدت کمی دیرتر اتفاق بیفتد و ۲ هفته طول بکشد تا مکمل شیرافزا تأثیر خود را نشان دهد.

حتما بخوانید » حفظ سلامت مادر

سخن پایانی

حیف است که به‌دلیل کم‌بودن حجم شیر مادر، خودتان و فرزندتان را از فواید بی‌شمار این ماده مغذی و اثرات مثبت شیردهی بی‌نصیب بگذارید. فراموش نکنید که افزایش شیر مادر غیرممکن نیست. با رعایت برخی نکات ساده، مثل داشتن یک رژیم غذایی مناسب، دوشیدن منظم شیر و استفاده از مکمل‌های گیاهی، می‌توانید به‌راحتی حجم شیر را افزایش دهید.