قرص رانیتیدین (Ranitidine) چیست؟

قرص رانیتیدین (Ranitidine) با نام تجاری: زانتاکاز داروهای بدون نسخه و متعلق به گروه مسدود کننده H2 یا مسدود کننده هیستامین 2 است که باعث کاهش اسید معده شده و برای درمان زخم روده و معده و پیشگیری از عود یا بازگشت آن ها استفاده می شود.

موارد مصرف قرص رانیتیدین (Ranitidine)

رانیتیدین ممکن است برای موارد زیر تجویز و مصرف می شود:

• درمان زخم معده و روده
• درمان مری فرساینده
• درمان رفلاکس معده به مری
• درمان سندرم زولینگر الیسون

رانیتیدین با کاهش اسید معده به کاهش علائمی همچون سرفه ای که خوب نمی شود، معده درد، سوزش سر دل و مشکل بلع کمک می کند.

از این دارو گاهی برای پیشگیری از موارد زیر نیز استفاده می شود:

• زخم های ناشی از استرس
• آسپیراسیون اسید معده هنگام بیهوشی
• آسیب معده ناشی از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی

نکته مهم: داروی رانیتیدین ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در این مطلب تنها به یکی از آن ها اشاره شده است.

نحوه مصرف قرص رانیتیدین (Ranitidine)

رانیتیدین به فرم های مختلف برای درمان برخی بیماری های گوارشی تجویز می شود و دوز و زمان مصرف آن به شرایط پزشکی و نوع بیماری بستگی دارد که ممکن است با یا بدون غذا و معمولا 1 یا 2 بار در روز تجویز شود.

در صورت مصرف رانیتیدین بدون نسخه طبق دستور العمل درج شده روی برچسب دارو عمل کنید. در صورتی که پزشک این دارو را تجویز کرده دقیقا مطابق دستور پزشک آن را مصرف کنید.

برای مصرف شربت رانیتیدین دوز را با قاشق مخصوص اندازه گیری کنید.

در دوره درمان با این دارو ممکن است نیاز به مصرف داروهای دیگر مانند آنتی اسیدها برای بهبود وضعیت باشد که باید طبق دستور پزشک عمل شود.

از قطع مصرف، کاهش یا افزایش دوز بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید، این کار ممکن است درمان زخم های گوارشی را به تاخیر بیندازد.

این دارو را با یک لیوان آب پر میل کنید.

از مصرف بیش از 2 قرص در شبانه روز اجتناب کنید مگر آن که پزشک تجویز کرده باشد.

در صورت عدم بهبود وضعیت بیماری یا تشدید آن بعد از 14 روز متوالی، مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک مشورت کنید. از مصرف خودسرانه این دارو بیش از دو هفته اجتناب کنید.

اگر از این دارو برای درمان زخم معده استفاده می کنید ممکن است 8 هفته طول بکشد تا زخم درمان یابد، دارو را طبق دستور پزشک مصرف کرده و در صورت عدم بهبود علائم بعد از 6 هفته با پزشک مشورت کنید.

عوارض قرص رانیتیدین (Ranitidine)

در صورت بروز هر یک از علائم واکنش های آلرژیک بعد از استفاده این دارو از جمله کهیر، مشکل تنفسی، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو مصرف را قطع کرده و با اورژانس تماس بگیرید.

در صورت بروز هر یک از علائم زیر بعد از مصرف رانیتیدین مصرف را قطع کرده و با پزشک تماس بگیرید:

• درد معده، کاهش اشتها
• تیره شدن ادرار، زردی (زرد شدن پوست یا چشم)
• تب، لرز، سرفه با خلط، درد قفسه سینه، احساس تنگی نفس
• ضربان قلب کند یا تند
• کبودی آسان یا خونریزی
• مشکلات پوستی یا مو

برخی عوارض جانبی رایج رانیتیدین عبارتند از:

• سردرد که ممکن است شدید باشد
• خواب آلودگی، سرگیجه
• مشکلات خواب (بی خوابی)
• کاهش میل جنسی، ناتوانی جنسی، مشکل ارگاسم
• متورم شدن یا حساسیت به لمس در پستان (مردان)
• حالت تهوع، استفراغ، درد معده
• اسهال، یبوست

توجه داشته باشید:

• رانیتیدین خطر ابتلا به ذات الریه را افزایش می دهد، در صورت بروز علائم ذات الریه با پزشک تماس بگیرید.
• سوزش سر دل اغلب با علائم حمله قلبی اشتباه گرفته می شود، در صورت مشاهده سایر علائم حمله قلبی از جمله درد قفسه سینه، گسترش درد به دست یا شانه، احساس سنگینی در سینه، حالت تهوع، تعریق یا هر علامت دیگر حمله قلبی با اورژانس تماس بگیرید.

موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی رانیتیدین نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.

موارد احتیاطی مصرف قرص رانیتیدین (Ranitidine)

• قبل از مصرف رانیتیدین در صورت حساسیت به این دارو یا سایر مسدود کننده های H2 از جمله سایمتیدین، فاموتیدین یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.
• قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:

– اختلال خونی خاص (پورفیری)
– مشکلات سیستم ایمنی بدن
– مشکلات کلیوی
– مشکلات کبدی
– بیماری های ریوی مانند آسم، بیماری انسداد مزمن ریوی
– سایر مشکلات معده از جمله تومورها
– فنیل کتونوری (نوعی اختلال ژنتیکی متابولیک)

• برخی علائم ممکن است نشان مشکل جدی تر باشد. در صورت داشتن سوزش سر دل به همراه سبکی سر یا تعریق یا سرگیجه، درد قفسه سینه، فک، دست یا شانه به خصوص اگر با تنگی نفس، تعریق غیر معمول، کاهش وزن غیر طبیعی همراه باشد با اورژانس تماس بگیرید.
• شربت رانیتیدین ممکن است حاوی الکل باشد، در صورت ابتلا به دیابت، اعتیاد به الکل یا ابتلا به بیماری کبدی احتیاط کرده و با پزشک مشورت کنید.
• افراد مسن ممکن است نسبت به برخی عوارض جانبی این دارو مانند گیجی حساس تر باشند.
• ممکن است در طول مصرف دارو نیاز به انجام تست های عملکرد کلیه و آندوسکوپی باشد، در این باره با پزشک مشورت کنید.

قرص رانیتیدین (Ranitidine) در بارداری

به نظر نمی رسد رانیتیدین برای جنین مضر باشد با این وجود مصرف آن در دوران بارداری تنها در مواقعی که واقعا نیاز است و زیر نظر پزشک امکان پذیر است.

در صورت بارداری یا قصد باردار شدن به پزشک اطلاع دهید.

قرص رانیتیدین (Ranitidine) در شیردهی

این دارو به شیر مادر منتقل می شود، قبل از شیردهی با پزشک مشورت کنید.

قرص رانیتیدین (Ranitidine) برای نوزادان و کودکان

مصرف این دارو به صورت خودسرانه در کودکان کمتر از 12 سال توصیه نمی شود.

دوز مصرف رانیتیدین در کودکان با توجه به وزن آن ها تعیین می شود.

قرص رانیتیدین (Ranitidine) برای گربه و سگ

ممکن است برای پیشگیری و درمان زخم معده و روده، گاستریت و رفلاکس اسید در سگ ها و گربه ها از رانیتیدین استفاده شود. قبل از مصرف این دارو در حیوانات خانگی با دامپزشک مشورت کنید.

بهترین جایگزین قرص رانیتیدین (Ranitidine)

در صورت حساسیت به این دارو می توانید با پزشک درباره مصرف داروهای جایگزین همچون فاموتیدین صحبت کنید.

همه چیز درمورد قرص رانیتیدین (Ranitidine)

تداخل دارویی قرص رانیتیدین (Ranitidine)

قبل از مصرف رانیتیدین لیست تمامی داروهای خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از داروهای زیر استفاده می کنید:

• رقیق کننده های خون مانند وارفارین
• تریازولام

برخی داروها برای جذب درست در بدن نیاز به اسید معده دارند و مصرف رانیتیدین با کاهش اسید معده در جذب آن ها اختلال ایجاد می کند، از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آتازاناویر
• داساتینیب
• دلاویردین
• برخی ضد قارچ های آزول مانند ایتراکونازول، کتوکونازول
• پازوپانیب
• و غیره

از مصرف همزمان رانیتیدین با محصولات حاوی این دارو یا سایر مسدود کننده های H2 از جمله موارد زیر اجتناب کنید:

• سایمتیدین
• فاموتیدین
• نیزاتیدین

بیشتر بخوانید: هیچ کس هرگز باز نخواهد گشت

توجه داشته باشید:

• مصرف الکل می تواند خطر آسیب معده را افزایش دهد.
• این دارو ممکن است با برخی آزمایش ها از جمله آزمایش های خاص پروتئین ادرار تداخل داشته باشد. قبل از آزمایش درباره لیست داروهای خود به مسئول آزمایشگاه اطلاع دهید.

توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد و داروهای ذکر شده ممکن است با اسامی تجاری دیگری عرضه شده باشد، بنابراین برای جلوگیری از هر گونه تداخل دارویی توصیه می شود قبل از مصرف رانیتیدین حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کنید.

دوز مصرف رانیتیدین (Ranitidine) در بزرگسالان

دوز مصرف رانیتیدین با توجه به شرایط پزشکی بیمار تعیین می شود، از مصرف خودسرانه یا کاهش و افزایش مصرف این دارو اجتناب کنید و حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
رانیتیدین به صورت قرص، شربت، آمپول و کپسول عرضه می شود. زمان مصرف رانیتیدین قبل یا بعد از غذا توسط پزشک و با توجه به نوع بیماری تعیین می شود، به عنوان مثال برای درمان سوزش سر دل معمولا 30 تا 60 دقیقه قبل از غذا می باشد.

این دارو معمولا 1 بار در روز هنگام خواب یا 2 تا 4 بار در روز با توجه به نوع بیماری تجویز می شود.

در صورت مصرف روزانه 1 بار شربت رانیتیدین، معمولا بعد از شام یا قبل از خواب میل می شود.

در صورت فراموش کردن یک دوز رانیتیدین به محض یادآوری آن را مصرف کنید اما اگر تا نوبت بعدی مدت زیادی باقی نمانده از مصرف آن خودداری کرده و از دو برابر کردن مقدار دارو در نوبت بعدی اجتناب کنید.

عوارض مصرف قرص رانیتیدین (Ranitidine)

در صورت مصرف بیش از حد قرص رانیتیدین (Ranitidine) فورا با مرکز اورژانس تماس بگیرید.

از جمله علائم مصرف بیش از حد این دارو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم هماهنگی بدن و مشکل در راه رفتن
• احساس سبکی سر
• سرگیجه شدید
• حالت غش کردن

اشکال دارویی قرص رانیتیدین (Ranitidine)

برخی اشکال دارویی رانیتیدین در ایران عبارتند از:

قرص رانیسید 150 و 300 میلی گرم
قرص رانیتیدین 75 و 150 و 300 میلی گرم
قرص رانیفلکس 150 میلی گرم
قرص رانوور 150 میلی گرم
قرص رانیتیکس 150 میلی گرم
کپسول نرم ژلوتید 150 میلی گرم
شربت رانیتیدین 75 میلی گرم بر 5 میلی لیتر
شربت رانیتک 75 میلی گرم/5 میلی لیتر
آمپول رانیجکتین 50 میلی گرم / 2 میلی لیتر
آمپول رانیتیدین 50 میلی گرم/ 2 میلی لیتر

منابع: webmd – drugs – everydayhealth