ماندالا و راهکار درمانی آن چیست؟روش های دیگر درمانی دیگر ماندالا (مراقبه یانترا) چیست؟هنردرمانی چیست و چگونه به مردم کمک میکند؟تاریخچه ماندالا چیست؟چه زمانی از هنردرمانی استفاده میشود؟چه زمانی از ماندالا استفاده میشود؟هنردرمانی ماندالا چیست؟ماندالا چگونه به مردم کمک میکند؟موارد استفاده از هنردرمانی چیست؟موارد استفاده از ماندالا چیست؟چرا هنردرمانی موثر است؟چرا ماندالا موثر است؟جلسات هنر درمانی چگونه است؟جلسات هنردرمانی چه تفاوتی با کلاس هنر دارد؟جلسات هنر درمانی ماندالا چگونه است؟از کدام تکنیک های هنردرمانی استفاده کنیم؟هنردرمانی چگونه باعث کاهش اضطراب استرس و افسردگی میشود؟
در ادامه پاسخی جامع به این سوالات خواهیم داد،همراه مجله اینترنتی ماهتوتا باشید.
مجله اینترنتی ماهتوتا | سرویس روانشناسی – ماندالا چیست و درمان با آن چگونه است؟ماندلا لغتی به زبان سانسکریت و به معنای دایره است.این لغت بر اشکال هندسی خاصی در آیینهای بودیسم و هندوییسم اشاره دارد که به نحو نمادین،بیانگر نمودار کیهان و همچنین ساختار زندگی انسان در روابط درون و بیرون ذهنی اوست.این الگوها همچنین نوعی مدیتیشن است که برای تسلط انسان بر ذهن خود و دور کردن افکار منفی و درمان انواع افسردگی کاربرد دارد.در این مقاله از مجله اینترنتی ماهتوتا قصد داریم شما را با چیستی ماندالا و کاربرد درمانی آن آشنا کنیم؛با ما همراه باشید!
ماندالا و راهکار درمانی آن
منظور از این کلمه اصطلاحاً نگارههایی است که بنابر اعتقاد هندوها و بودائیان خواص و تأثیر عرفانی و جادویی دارد. این اشکال هندسی همچنین در میان برخی از این مکاتب برای احضار روح استفاده میشود. صورت کلی این نقاشیها عموما به صورت دایره و همچنین اشکال و نمادهای متعدد دیگری است که همگی حول یک مرکز اصلی در نقاشی طراحی شدهاند. در نظر برخی از پژوهشگران استفاده از دایره به تقلید از نگرش افلاطونی به جهان است که روح را به شکل دایره و اجسام مادی را به دیگر اشکال هندسی چون مثلث نسبت میداد.
ماندالا به طورکلی بیانگر تمامیت و یکپارچگی وجود انسانی است و همچنین در پژوهشهای روانشناختی، ناخودآگاه انسان را به تصویر میکشد. در نظر برخی از روانشناسان هرکسی میتواند ماندالای خود را کشیده و سپس رنگ آمیزی کند. طریقه کشیدن ماندالا بدین صورت است که ابتدا باید یک دایره و یا مستطیل بزرگ روی صفحه بکشیم و سپس با آزاد گذاشتن ذهن، تمامی نمادها و اشکال هندسی که به ذهنمان خطور میکند را در درون مساحت آن ترسیم کنیم. بنابر نظر برخی از روانشناسان، این کار علاوه بر کاهش استرس و بالاتر بردن تسلط بر ذهن، میتواند افسردگی و انرژیهای منفی را از ذهن ما دور کند.
ماندالا همچنین براساس اعتقاد برخی مکاتب بیانگر وجوه ماوراء طبیعی جهان است. این اشکال هندسی هم در نمایشهای فرهنگی و هم در اساطیر یونان باستان وجود دارد. همچنین با ظهور مسیحیت رد پای ماندالا را میتوان در طرحها و نقوش دینی قرون وسطی و همچنین در نگارههای دیواری باقی مانده از آن دوران دنبال کرد. با این همه این اشکال هندسی بیشتر از همه در معابد و اماکن مذهبی بودائیان قابل مشاهده است.
ماندالا در روانشناسی
پروفسور کارل گوستاو یونگ فیلسوف و روانشناسی اهل سوئیس بود که امروزه به عنوان پدر روانشناسی تحلیلی شناخته میشود. او که به دلیل طرح نظریات مهمی مانند ناخودآگاه جمعی و پرسونا مشهور است، توجه زیادی به ماندالا و نقش آن در سلامت روانی افراد داشته است. بنابر نظر یونگ، ماندالا کهن الگوی خویشتن و نماد تمامیت و نظم است که کارکرد خاص آن سامان دادن و تنظیم مجدد هرج و مرجهاست.
حتما بخوانید » انرژی و عقده مردم
یونگ، ماندالا را راهی برای به تصویر کشیدن ذهن و کسب شناخت از خود دانسته و معتقد است فرد به کمک ماندالا میتواند تعارضهای ذهنی خود را از بین ببرد. این نگاره هندسی که موجب ایجاد آرامش روانی و همچنین درمان فرد از طریق شناخت خود و تعارضهای روانی میشود، در هر فردی شمایل به خصوصی دارد. یونگ اغلب در پروسه درمان بیمارانش از آنها میخواست تا برای نزدیک شدن به ناخودآگاهشان، روی کاغذ دایرهای کشیده و از مرکز آن اشکالی هندسی را ترسیم کنند. این کار با ایجاد نظم ذهنی و همچنین برانگیختن حس زیباییشناسی در فرد، موجب مواجهه مثبت او با تعارضات روانیاش میشده است.
راه درمانی دیگر ماندالا (مراقبه یانترا)
یکی دیگر از راههای درمانی به کمک ماندالا، نوعی مراقبه به وسیله شکل خاصی از ماندالا به نام یانتراست. یانترا نماد الوهیت و وجود نیروهای خلاق در جهان است. این ماندالاها که متشکل از مثلثها و چندین طرح هندسی دیگر هستند، موجب حفظ انسجام ذهن و برقراری تعادل میان آن با بدن میشوند. در ادامه روش بهرهبری از یانترا را مرور خواهیم کرد:
- هرگونه مدیتیشنی نیازمند تمرکز دقیق است. در این روش ابتدا باید ماندالایی را که تأثیر بصری زیادی بر ما دارد انتخاب کرده و سعی کنیم فضایی آرام و ساکت را برای مدیتیشن خود فراهم کنیم.
- ماندالای مورد نظر را در فاصله یک وجبی خود روی میز یا زمین گذاشته و به طریقی راحت روی صندلی یا به صورت چهارزانو مینشینیم.
- در ادامه باید از طریق تنفس عمیق و دم و بازدم خود سعی در آرام کردن ذهن و ایجاد تمرکز کنیم. برای این کار بهتر است تنفس از شکم (دیافراگم) امتحان شود.
- حال به نقطه مرکزی ماندالا (بیندو) که بیانگر وحدت جهان هستی در میان موجودات است نگاه میکنیم. سپس آرام آرام نگاه خود را به پیرامون آن متوجه کرده و اشکال دیگر را مشاهده میکنیم:
الف) دایره نشاندهنده ازلی و ابدی بودن زمان است.
ب) مثلثهای روبهبالا نشاندهنده انرژی مردانه و مثلثهای رو به پایین نشاندهنده قدرت خلاقیت زنانه است.
ج) حلقههای خارج از مثلثها بیانگر ریتم کیهانی است.
همچنین دیگر اشکال یانترا نیز هر کدام نماد امری در کیهان هستند.
- حال روی مرکز ماندالا توجه کرده و آرام آرام شعاع دیدمان را گسترش میدهیم.
- سپس این روند را برعکس طی کرده و مجدداً نگاهمان را متوجه مرکز ماندالا میکنیم.
- اکنون باید چشمان خود را بسته و تصویر یانترا را در ذهن خود مرور کنیم.
- سپس در صورت آمادگی مجدداً توجه خود را به اطرفمان برمیگردانیم.
حتما بخوانید » هنر سایبرنتیک – سایبورگیسم چیست؟
نکته: بهتر است در صورت علاقه به این روش مراقبه، نمادشناسی تک تک اشکال آن را مفصلاً مطالعه کرده و به بیان اجمالی ما در این نوشته اکتفا نکنید.
سخن پایانی ماندلا
ماندالا یکی از شناختهشدهترین و معتبرترین روشهای هنردرمانی در میان مکاتب بودیسم و هندوئیسم و همچنین روانشناسان بزرگی نظیر کارل گوستاو یونگ است. این اصطلاح که در لغت به معنای دایره است، به اشکال و نگارههای هندسی خاصی اشاره دارد که بیانگر فعل و انفعالات ذهنی و درونی انسان و همچنین رابطه آن با وجوه ماوراء طبیعی کیهان است. استفاده از ماندالا فواید زیادی از جمله کاهش استرس، ایجاد تمرکز و همچنین از بین رفتن افسردگی دارد.
شما همچنین میتوانید نظرات و تجربیات خود را در خصوص ماندالا و دیگر روشهای هنردرمانی با ما و دیگر همراهان مجله اینترنتی ماهتوتا به اشتراک بگذارید.
حتما بخوانید » فال تاروت یک کارتی-تاروت 1 کارتی آنلاین

حتما بخوانید » هر دقیقه یک سادهلوح به دنیا میآید – مقاله نوابغ هنر
هنردرمانی چیست؟

مردم برای شرکت در هنر درمانی نیازی به داشتن توانایی هنری و استعداد خاصی ندارند و همه از جمله کودکان، نوجوانان و بزرگسالان میتوانند از آن بهرهمند شوند. برخی تحقیقات نشان میدهد که حضور هنر به تنهایی میتواند در ارتقای سلامت روان نقش داشته باشد. یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که صرف نمایش آثار هنری در محیط بیمارستان، کمک کرد بیماران در آن محیط احساس امنیت بیشتری کنند. همچنین در بهبود جامعه پذیری و حفظ هویت در خارج از بیمارستان نیز نقش داشته است.

تاریخچه هنردرمانی
حتما بخوانید » رد جایزه نوبل توسط ژان پل سارتر
چه زمانی از هنردرمانی استفاده میشود؟
حتما بخوانید » راوی مرگ جیمز نچوی عکاس جنگ
همانطور که اشاره شد هیچ استعداد هنری برای موفقیت در هنر درمانی لازم نیست؛ زیرا روند درمانی به ارزش هنری اثر مربوط نمیشود، بلکه بیشتر با پیدا کردن ارتباط بین انتخابهای خلاقانه و زندگی درونی فرد مرتبط است. در واقع از این اثر هنری میتوان برای بیان خاطرات و داستانهایی استفاده کرد که ممکن است افکار و باورها را از ذهن ناخودآگاه فرد آشکار سازد.

موارد استفاده از هنردرمانی
برخی از مواردی که در آن میتوان از هنر درمانی استفاده کرد عبارتند از:
- کودکانی که دارای ناتوانی یادگیری هستند.
- بزرگسالانی که استرس شدید دارند.
- کودکانی که از مشکلات رفتاری یا اجتماعی در مدرسه یا خانه رنج میبرند.
- افرادی که دارای مشکلات سلامت روان هستند.
- افرادی که از آسیب مغزی رنج میبرند.
- کودکان یا بزرگسالانی که یک واقعه آسیبزا را تجربه کردهاند.
حتما بخوانید » مادیت و دیجیتال-هستی شناسی آندره بازین
- اضطراب
- افسردگی
- سرطان
- شرایط پزشکی
- مسائل مربوط به پیری
- استرس پس از سانحه
- مشکلات عاطفی
- اختلالات اشتها
- استفاده از مواد مخدر
- مشکلات خانوادگی یا روابط
- استرس
- علائم روانشناختی مرتبط با سایر موارد پزشکی
ماندالا چطور به رفع استرس و افسردگی کمک می کند؟
در ایالات متحده آمریکا، برای بیماران سرطانی و خانوادههایشان برنامههای هنردرمانی ارائه میشود. این فعالیتهای خلاقانه کمک میکند استرس و اضطراب آنها و دردها و مشکلات جسمانی مانند حالت تهوع کاهش یابد. همچنین موجب میشود بیمار یا مراقب او بتواند احساسات و تجربیات خود را بیان کند. این بیان خلاق به طور طبیعی موجب آرامش و کاهش فشار خون شده و با آزاد شدن هورمونهای ضد افسردگی در مغز، افسردگی ناشی از بیماری را کاهش میدهد. ابراز ناراحتیهای درونی از طریق هنر، روحیه فرد را بهبود بخشیده و مهمتر از آن کمک میکند تا بهتر تجربیات خود از بیماری، تروما، اندوه یا فقدان را انتقال دهد.

چرا هنردرمانی موثر است؟
هنردرمانگر از روشهای مختلف هنری مثل طراحی، نقاشی، مجسمه سازی و کولاژ برای کمک به افراد (از کودک تا بزرگسال) استفاده میکند. افرادی که آسیبهای عاطفی، خشونت جسمی، مورد سوءاستفاده واقع شدن در خانواده، اضطراب، افسردگی و سایر موارد روانشناختی را تجربه کردهاند، میتوانند از بیان خلاقانه خود سود ببرند.

جلسات هنر درمانی چگونه است؟
حتما بخوانید » هنر از نگاه درد؛از شناخت تا آگاهی
جلسات هنردرمانی چه تفاوتی با کلاس هنر دارد؟

استفاده از هنر برای افزایش حس سلامتی
حتما بخوانید » زیبایی شناسی طبقاتی

چند تکنیک هنردرمانی در خانه
- یک دفتر نقاشی کوچک (چند صفحه کاغذی هم همان کار را انجام میدهد) و تعدادی مداد طراحی یا مدادرنگی و یا ماژیک بخرید. سعی کنید فقط با استفاده از رنگها، شکلها و یا خطوط احساسی که دارید را توصیف کنید. یا فقط خط خطی کنید، یا هر چیزی را که به ذهن شما میآید رسم کنید. نگران این نباشید که چگونه خواهد شد، قرار نیست کسی به شما نمره دهد. فقط سرگرم شوید خودتان را به ذهن خلاقتان بسپارید. هر زمان که احساس استرس یا اضطراب کردید سعی کنید در دفترچه نقاشی خود چیزی بکشید، همین کافی است تا احساس تنش یا نگرانی شما کاهش یابد.
- اگر نقاشی باعث تحریک خلاقیت شما نمیشود، تصاویر مجله، کارت پستال و عکسهایی که به شما آرامش میدهد را جمع آوری کنید. روی یک کاغذ یا مقوای بزرگ و با استفاده از قیچی و چسب، با این تصاویر یک کلاژ بسازید. کولاژتان را روی دیوار خانه (یا حتی اتاق بیمارستان) آویزان کنید و از تماشای تصاویری که ساختهاید لذت ببرید.
دیدگاه ها